ÜMUMXALQ MÜZAKİRƏSİ

demokratik prinsiplər əsasında dövlətin, cəmiyyətin həyatındakı mühüm məsələlər üzrə xalq tərəfindən geniş müzakirəsi. Ü.M.-nə Konstitusiya və digər mühüm əhəmiyyətli qanun layihələri, mühüm əhəmiyyətli siyasi, iqtisadi və, hətta hərbi və s. məsələlər çıxarıla bilər, buna müvafiq olaraq xalq, insanlar Ü.M.-nə çıxarılan məsələlər üzrə ümumi yığıncaqlarda, iclaslarda digər ictimai tədbirlərdə məsləhətləşmələr, diskussiyalar, dialoqlar və s. aparır və kütləvi informasiya vasitələri (KİV), kütləvi yığıncaqlar, dövlət orqanlarına məktub göndərmə və digər vasıtələr ilə öz mövqeyini, arzu və təkliflərini bildirirlər. Ü.M. məcburi deyil, məşvərət xarakteri daşıyır və xalqın ümumi rəyininin öyrənilməsi üçün mühüm vasitədir.
UZURPASİYA
ÜMUMİ SEÇKİ HÜQUQU
OBASTAN VİKİ
Ümumxalq hüzn günü
Qara Yanvar, bəzən Qanlı Yanvar və ya 20 Yanvar faciəsi — 1990-cı il yanvarın 19-dan 20-nə keçən gecə saat 23:30-da Sovet İttifaqı qoşunları SSRİ Ali Sovetinin Rəyasət Heyətinin "Bakı şəhərində fövqəladə vəziyyət elan edilməsi haqqında" Fərmanına uyğun olaraq və siyasi müxalifət nümayəndələrinin təşkil etdiyi kütləvi iğtişaşların qarşısını almaq üçün SSRİ Konstitusiyasının 14-cü maddəsinin 119-cu bəndini rəhbər tutaraq Bakı şəhərinə daxil oldular. Respublikada vəziyyətin sabitliyinin pozulması dövrü ilk növbədə Ermənistanla Azərbaycan arasında Qarabağla bağlı ərazi mübahisəsi ilə bağlı olmuşdur. Bu, regionda idarəolunmaz vəziyyətlərin, o cümlədən etnofobiya təzahürlərinin yaranmasına səbəb olmuşdur. 1989-cu ilin iyulunda Azərbaycan Xalq Cəbhəsi siyasi təşkilatı Azərbaycan milli hərəkatının rəhbəri oldu. Bunun fonunda 1990-cı il yanvarın əvvəlində və ortalarında ermənilərlə azərbaycanlılar arasında toqquşmalara çevrilmiş Bakıda kommunist hökumətinə qarşı ölkədə kütləvi nümayişlər keçirildi. Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin o vaxtkı sədri Ayaz Mütəllibovun 1989-cu il dekabrın 25-də yazdığı xatirələrə əsasən, respublika KP MK-nın birinci katibi Əbdürəhman Vəzirov onu çağırıb: "O dedi ki, fəlakət yaranır və biz Moskvadan kömək istəməliyik. Bizim Daxili İşlər Nazirliyinin dəbilqə və dəyənəklə təchiz olunmuş öz daxili qoşunlarımız yox idi. Onlar ancaq Moskvadan gələn əmrlərə əməl edirdilər. Biz Daxili İşlər Nazirliyinə və Nazirlər Şurasına qoşun göndərməyi xahiş etdik, əks halda böyük fəlakət baş verə bilər". SSRİ Kommunist Partiyasının baş katibi Mixail Qorbaçov və müdafiə naziri Dmitri Yazov Azərbaycan istiqlal hərəkatının Sovet Azərbaycanı hökumətini devirmək cəhdlərinin qarşısını almaq üçün hərbi vəziyyətin zəruri olduğunu müdafiə edirdilər.
Ümumxalq işi (film, 1989)
1989-cu il yanvarın 12-dən əhalinin Ümumittifaq miqyasında siyahıya alınması keçirilib. Filmdə siyahıyaalınmanın mühüm iqtisadi, siyasi və elmi əhəmiyyətə malik olmasından, bu tədbirin keçirilməsində Azərbaycan SSR Dövlət Statistika Komitəsinin fəaliyyətindən, habelə sosial inkişaf planlarının müəyyən edilməsində siyahıyaalınmanın böyük rolundan söhbət açılır.
Ümumxalq təntənəsi (film, 1938)
Kinooçerk 1938-ci il iyunun 24-də keçirilən Azərbaycan SSR Ali Sovetinə seçkilərə həsr olunmuşdur. Operator: Əlibala Ələkbərov, Mirzə Mustafayev, Fyodor Novitski Musiqi tərtibatı: M.Rayev Səs operatoru: İlya Ozerski Montaj edən: N.Safronov Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 56.